BMT-nin Yaxın və Orta Şərqdə narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi və aidiyyəti məsələlər üzrə alt-komissiyasının 53-cü sessiyası ilə bağlı BMT-nin Narkotiklər və Cinayətkarlıq üzrə İdarəsi (UNODC) və Dövlət Gömrük Komitəsinin birgə təşkilatçılığı ilə 19 noyabr 2018-ci il tarixində Bulvar oteldə geniş konfrans öz işinə başladı.
Tədbirdə Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini, Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyasının sədri cənab Əli Həsənov, Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri Səfər Mehdiyev, Daxili İşlər naziri Ramil Usubov, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəisi Mədət Quliyev, Dövlət Sərhəd Xidmətinin rəisi Elçin Quliyev, BMT-nin Narkotiklər və Cinayətkarlıq üzrə İdarəsinin Mərkəzi Asiya üzrə Regional Nümayəndəliyinin rəhbəri xanım Aşita Mittal, Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyasının üzvləri, BMT-nin İnkişaf Proqramının Azərbaycandakı Nümayəndəsi Qulam İsakzai, beynəlxalq və yerli humanitar təşkilatlar, tədbirlə əlaqəli ölkəmizə gəlmiş 27 ölkənin böyük nümayəndə heyəti və kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri iştirak edirdilər.
Konfransa gələn qonaqlar ilk öncə Fəxri Xiyaban və Şəhidlər Xiyabanını ziyarət edərək Ulu Öndər Heydər Əliyevin və azadlığımız uğrunda canlarından keçən şəhidlərimizin məzərları önünə əklil qoydular.
Tədbirdə Azərbaycan Gömrük Xidmətinin narkomaniyaya qarşı mübarizə mövzusunda beynəlxalq sərgi və müsabiqələrdə göstərilən ən uğurlu əsərləri nümayiş olundu.
Rəsmi hissə ilk öncə ölkəmizin haqqında çəkilmiş qısametrajlı videoçarxla başladı.
Tədbiri giriş nitqi ilə açan Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini, Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyasının sədri cənab Əli Həsənov sessiya iştirakçılarını Azərbaycan Hökuməti adından salamlayaraq, sessiyanın işinə uğurlar arzuladı. Qeyd etdi ki, Müasir inkişaf dövrü narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsinin qloballaşması ilə səciyyələnir.
Belə ki, dünyada geniş vüsət almış iqtisadi inteqrasiya, ticarət və nəqliyyat əlaqələrinin genişlənməsi prosesləri dünyanın bəzi regionlarında istehsal edilən narkotik vasitələrin digər ölkələrə yayılması ilə müşayiət olunur.
Narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinin bəşəriyyət üçün təhlükəliliyi milli, eləcə də beynəlxalq səviyyədə müvafiq nəzarət sisteminin tətbiq edilməsini zəruri edir. Narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizəni ümumdövlət vəzifəsi hesab edən Azərbaycan Respublikası beynəlxalq birliyin bütün səylərini dəstəkləyərək Birləşmiş Millətlər Təşkilatının müvafiq konvensiyalarına qoşulmuş, ölkəmizdə milli hüquqi baza yaradılmışdır.
Cənab Əli Həsənov bildirdi ki, bu problemlə əlaqədar Ölkə Prezidenti tərəfindən 13 Fərman və 54 Sərəncam verilmiş, 36 Qanun, Nazirlər Kabinetinin 23 qərarı və 5 sərəncamı qəbul edildiyini xüsusi vurğuladı. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin səmərəli fəaliyyəti nəticəsində ölkəmiz bütün sahələrdə böyük uğurlara imza atıb, dövlətçiliyimiz, siyasi və iqtisadi müstəqilliyimiz daha da güclənib, ölkənin davamlı və dayanıqlı inkişafı, sürətlə modernləşməsi təmin edilib, Azərbaycan sürətlə inkişaf edən ölkələr sırasında layiqli yer tutub.
Azərbaycan iqtisadiyyatının ümumi daxili məhsulu üç dəfədən çox artmışdır. Ölkə iqtisadiyyatına son 15 il ərzində 250 milyard dollardan çox sərmayə qoyulmuş, yoxsulluq səviyyəsi 49 faizdən 5,4 faizə düşüb, təkcə 2003-2018-ci illərdə regional inkişaf proqramları çərçivəsində Azərbaycanda 1,9 milyon yeni iş yeri yaradılmış və işsizlik hazırda 5 faiz səviyyəsində olduğunu qonaqların diqqətinə çatdırdı.
Həmçinin əlavə etdi ki, Dövlət başçısı tərəfindən vətəndaşların sosial rifahının yüksəldilməsi, asudə vaxtının səmərəli təşkili, faydalı işlə məşğul olmalarına şərait yaradılması məqsədilə göstərilən böyük diqqət və qayğı nəticəsində təkcə regionlarda 40-dan çox olimpiya idman kompleksi inşa olunub, ölkəmiz I Avropa Oyunları, İslam Həmrəylik Oyunları, "Formula1” kimi digər mötəbər idman yarışlarına uğurla ev sahibliyi edib. Bu gün Azərbaycan dünyada həmdə idman ölkəsi kimi tanınır, idman uğurlarımız yüksək qiymətləndirilir, idmançılarımız beynəlxalq idman yarışlarında böyük nailiyyətlər qazanırlar.
Hazırda Azərbaycan müasir nəqliyyat infrastrukturuna malik olmaqla beynəlxalq yük daşımalarda Avropa ilə Asiya arasında mühüm tranzit ölkəyə çevrilib. Narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə bağlı əsas problem xaricdən ölkə ərazisinə qaçaqmalçılıq yolu ilə gətirilən narkotiklərlə bağlıdır. Bəlli olduğu kimi bu, ilk növbədə Şərqdən Qərbə tranzit baxımından respublikanın əlverişli coğrafi mövqedə yerləşməsi ilə şərtlənir.
Son dövrlər daxili işlər, gömrük, sərhəd, təhlükəsizlik orqanları tərəfindən müasir telekommunikasiya və informasiya vasitələrinin imkanlarından istifadə etməklə narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizə işi gücləndirmiş, müxtəlif marşurutlar ilə narkotiklərin qaçaqmalçılıq yolu ilə daşınması hallarının aşkarlanması üzrə bir sıra qabaqlayıcı profilaktik və əməliyyat-axtarış tədbirləri həyata keçirilmiş və cinayətkarlardan külli miqdarda narkotik vasitələr götürülmüşdür.
Belə ki, 2018-ci ilin 10 ayı ərzində 2655 fakt üzrə 2 ton 286 kiloqramdanartıq müxtəlif növ narkotik vasitələr və psixotrop maddələr qanunsuz dövriyyədən çıxarılmışdır ki, onlardan 1 ton 177 kiloqramını heroin təşkil etmişdir. Beləliklə, narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsinin və narkomanlığın yayılmasının maarifləndirmə yolu ilə qarşısının alınması, narkomanlığa düçar olmuş şəxslərin müalicə edilməklə sağlam həyata qaytarılması istiqamətində sistemli fəaliyyət təmin edilmiş, müalicə-bərpa sahəsindəki fəaliyyət müasir dövrün tələblərinə uyğunlaşdırılmış, beynəlxalq təcrübə və informasiya sahəsində regional təşkilatlarla, həmsərhəd və digər dövlətlərlə sıx əməkdaşlıq münasibətləri qurulmuşdur. Lakin bir çox hallarda obyektiv səbəblərdən neqativ hallarla mübarizədə çətinliklər yaranır.
Dünyanın bəzi bölgələrində hələ də davam edən hərbi münaqişələr və onların nəticəsində formalaşmış işğalçı rejimlər hakimiyyət orqanlarının və beynəlxalq təşkilatların nəzarət edə bilmədiyi ərazilərdə narkotik bitkilərin əkilib-becərilməsinə, narkotiklərin istehsalına, onların qanunsuz dövriyyəsinə və digər cinayətkarlıq yuvalarının yaranmasına gətirib çıxarmış və bu fəaliyyətdən əldə edilən milyardlarla gəlir beynəlxalq terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə yönəldilir.
Eyni zamanda Dövlət Komissiyasının sədri cənab Əli Həsənov tədbir iştırakçılarının və qonaqların nəzərinə çatdırdı ki, Ermənistan dövlətinin və erməni millətçilərinin Azərbaycana qarşı təcavüzü nəticəsində torpaqlarımızın 20 faizi işğal edilib və etnik təmizləmə siyasəti nəticəsində 1 milyondan artıq soydaşımız qaçqın və köçkün vəziyyətinə düşübdür.
Bununla bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi 4 qətnaməyə, ATƏT-in və Avropa Şurasının müvafiq qərarlarına baxmayaraq, Ermənistan silahlı qüvvələri işğalı bu günədək davam etdirdiyindən, Azərbaycanın İranla olan dövlət sərhədinin 132 kilometrlik hissəsi nəzarətsiz zonaya çevrilmişdir ki, həmin ərazilərdən də Avropaya və digər ölkələrə güclü narkotik axını həyata keçirilir və işğal olunmuş torpaqlarımızda ermənilər tərəfindən narkotik tərkibli bitkilərin becərilməsi, yeni növ narkotiklərin sintezi üzrə labaratoriyaların açılması, narkotiklərin istehsalı və tranzit bazasının yaradılması, onun satışından əldə edilən külli miqdarda gəlirin yeni silahların alınması, terrorçu qrupların yaradılması və onlara təlimlər keçirilərək digər münaqişə zonalarına istiqamətləndirilməsi təhlükənin miqyasını daha da artırır.
Bu işğalçı siyasət beynəlxalq hüququn prinsipini və normalarını, demokratik dəyərlərini və insan hüquqlarını kobudcasına pozaraq yalnız region üçün deyil, həm də dünya üçün təhlükədir. Əminəm ki, BMT-nin Yaxın və Orta Şərqdə narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi və aidiyyəti məsələlər üzrə alt-komissiyasının 53-cü sessiyası narkomanlığa və narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizədə öz dəyərli töhfəsini verəcək, beynəlxalq birliyin qəti iradəsini bir daha nümayiş etdirərək səylərimizi səfərbər edəcəkdir.
Həmçinin cənab Əli Həsənov məlumat üçün bildirmişdir ki, Beynəlxalq Norkotiklərlə Mübarizə Konfransın qərarına əsasən, Azərbaycan 2019-cu ildə bu mötəbər qurumun növbəti konfrasına ev sahibliyi etmək hüququ əldə etmişdir. Bununla əlaqədar olaraq Narkotiklərlə Mübarizə üzrə 36-cı Beynəlxalq Konfransın 2019-cu il 16–18 aprel tarixlərində Bakı şəhərində keçirilməsi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikası Prezidenti cənab İlham Əliyevin müvafiq sərəncamı ilə Təşkilat Komitəsi yaradılmışdır. Belə bir qərarın qəbul olunması ölkəmizin beynəlxalq təşkilatlarla tərəfdaşlıq münasibətlərinin yüksək səviyyədə olduğunu göstərir. Narkotiklərin qanunsuz dövriyyəsi və narkomanlıq problemi belə bir dünyəvi bəladır ki, heç bir ölkə təklikdə bu problemin qarşısını almaq iqtidarında deyil. Ona görə ölkəmiz dünya ölkələri, xüsusən qonşu ölkələr və beynəlxalq təşkilatlarla informasiya və təcrübə mübadiləsinə üstünlük verir.
Sonda bu istiqamətdə görülən işlərdə BMT qurumları ilə əməkdaşlığın vacibliyini bildirdi.
Daha sonra çıxış edən Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri cənab Səfər Mehdiyev qaçaqmalçılığa qarşı mübarizə sahəsində köklü dəyişikliklər aparılması nəticəsində yüksək göstəricilərin əldə olunduğunu qeyd etdi. Bildirdi ki, gömrük xidmətində əməliyyat-axtarış fəaliyyətinin həyata keçirilməsi məqsədilə hədəflərin idarə olunması sistemi və mobil qruplar yaradılıb, bu işə bacarıqlı və bilikli kadrlar cəlb olunub, müasir texnika və avadanlıqlarla təchiz edilib.2018-ci il ərzində gömrük orqanları tərəfindən aşkarlanaraq müsadirə olunan narkotik vasitə, psixotrop maddə və onların prekursorları barədə geniş məlumat verdi.
BMT-nin Narkotiklər və Cinayətkarlıq üzrə İdarəsinin Mərkəzi Asiya üzrə Regional Nümayəndəliyinin rəhbəri xanım Aşita Mittal öz növbəsində tədbirin bu cürə yüksək səviyyədə təşkilinə görə təmsil etdiyi qurum adından minnətdalığını bildirdi və narkotiklərlə mübarizə sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsininin zəruriliyini vurğuladı.
Tədbirin sonununda sessiya iştirakları birgə xatirə şəkli çəkdirdilər.
Qeyd edək ki, Sessiya noyabrın 19-dan 23-dək davam edəcək. Burada regional və subregional əməkdaşlığın hazırkı vəziyyəti, alt komissiyanın 51-ci sessiyasında qəbul edilən tövsiyələrin həyata keçirilməsi, narkotiklərlə mübarizə üzrə kompleks və balanslaşdırılmış mübarizə strategiyasının hazırlanması və Baş Assambleyanın 2016-cı ildə keçirilmiş xüsusi sessiyasının qərarlarının (narkotik vasitələrə dair komissiyanın 62-ci sessiyası çərçivəsində keçiriləcək nazirlər səviyyəsində iclasların nəticələri nəzərə alınmaqla) icrası məqsədilə beynəlxalq əməkdaşlığın nizamlanmasına dair Siyasi Bəyannamə və Fəaliyyət Planının yerinə yetirilməsi ilə bağlı növbəti tədbirlər, narkotik vasitələrə dair komissiyanın bu qurumun köməkçi orqanlarının gücləndirilməsilə bağlı 60/1 qərarının icrası, alt komissiyanın 54-cü sessiyasının işinin təşkili və digər məsələlərin müzakirəsi nəzərdə tutulub.
Sessiyada işçi qruplar tərəfindən - narkotiklərin ticarəti ilə əlaqədar çirkli pulların yuyulması, qanunsuz maliyyə axını, “darknet” şəbəkəsi və kriptovalyutalardan istifadəyə qarşı mübarizə, sintetik narkotiklər sahəsində təhlükəli tendensiyalara, o cümlədən yeni psixoaktiv maddələrin, eləcə də prekursorların və siyahıya daxil edilməmiş kimyəvi maddələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizə, məlumat mübadiləsi məqsədilə regional əməkdaşlıq mərkəzləri arasında əlaqənin təmin olunması, hərtərəfli və alternativ inkişaf proqramlarının hazırlanması və həyata keçirilməsi məsələlərinə baxılması da planlaşdırılıb.
